Het boeddhisme wordt niet door iedereen als een geloof gezien, omdat boeddhisten geen goden vereren. Het wordt door sommige eerder gezien als een levenswijze, maar het is wel degelijk een geloof.
Boeddhisten houden zich meer bezig met het overwinnen van het leiden. Ze geloven dus niet in goden, maar wel in 4 ‘waarheden”. Deze waarheden worden ook wel de vier nobele of edele waarheden genoemd.
Het leven is vol lijden en ontevredenheid.
Het lijden wordt veroorzaakt door ons verlangen.
Het lijden kan alleen worden gestopt door het stoppen van het verlangen, dit wordt verlichting genoemd.
De weg naar verlichting is een achtvoudig pad. Dit achtvoudige pad wordt ook wel omschreven als prajna, sila en samadhi. Prajna staat voor inzicht en wijsheid, Sila staat voor ethisch goed gedrag en samadhi staat voor meditatie.
Deze vierde waarheid wordt een pad genoemd, omdat het naar een plaats kan leiden, maar het niet de oorzaak is van deze plaats. Een pad kan bijvoorbeeld naar een berg leiden, maar dat pad is niet de oorzaak van de berg. Dit achtvoudig pad is volgens de boeddhisten dus niet de oorzaak van de verlichting, maar als een soort weg die naar de verlichting leidt.
Ook geloven boeddhisten in reïncarnatie. Na je dood word je opnieuw geboren als mens of dier. Hoe gelukkig of ongelukkig je bent in je volgende leven hangt af van je daden in je vorige leven. Dit noemen ze karma. Als je verlichting hebt bereikt kom je in nirva, een plek zonder lijden en dood.
Je hebt drie grote stromingen binnen het boeddhisme: het Theravada, het Mahayana en het Vajrayana. Bij Theravada geloven ze dat alleen monniken en nonnen de verlichting kunnen bereiken en houden zich vooral bezig met karma. Ze leven volgens de leer van Gautama Boeddha, wie als eerst de verlichting bereikte. Deze stroming is vooral populair in Zuidoost- Azië en Sri Lanka. Bij het Mahayana geloven ze dat iedereen de verlichting kan bereiken. De boeddhisten van het Mahayana vereren meerdere boeddha's en bodhisattva's. Dit zijn mensen die de verlichting bijna hebben bereikt, maar vrijwillig blijven reïncarneren om anderen te helpen om de verlichting te bereiken. Deze stroming is vooral populair in China en Japan. Het Vajrayana is onderdeel van het Mahayana. Rituelen en inwijdingen spelen een belangrijke rol binnen deze stroming. Het Vajrayana is vooral populair in Tibet, Nepal, Bhutan en Mongolië. Tegenwoordig is het Vajrayana ook populair is het Westen.
Boeddhistische monniken en nonnen maken geen muziek. De heilige teksten van het boeddhisme worden nooit gezongen, ze worden opgezegd. Dat opzeggen gebeurt vaak wel in een taal die een beetje melodieus klinkt, maar dit is niet de intentie. Binnen sommige tradities wordt er toch nog iets van muziek gebruikt. Er wordt namelijk soms gebruik gemaakt van drum, gong en van de bel.
Binnen het Tibetaanse boeddhisme wordt een uitzondering gemaakt voor muziek. Deze stroming houdt zich namelijk wel bezig met het zingen van heilige teksten en het gebruiken van instrumenten. Tibetaanse boeddhisten chanten. Chant is het ritmisch spreken of zingen van woorden of geluiden. Een veel gezongen chant is de mantra Om Mani Padme Hum. Een mantra is een soort gedicht of spreuk die steeds herhaald wordt.
Deze mantra is een aanroeping van de bodhisattva Avalokitesvara. Letterlijk betekend Om Mani Padme Hum ‘Ik eer de parel in de lotus’. De bodhisattva Avalokitesvara is de bezitter van het juweel lotus. Een bodhisattva is een wezen dat naar de verlichting streef en de bodhisattva Avalokitesvara is zo een soort wezen. De lotus die Avalokitesvara bezit, staat voor zuiverheid en de verlichting.
Binnen de ontstane tibetaanse kloostergemeenschappen speelt muziek, in de liturgie en rituelen, een belangrijke rol. Aan klanken worden hoge geestelijke kwaliteiten toegekend. "Religie is klank" is een Tibetaans boeddhistisch gezegde.
Bij deze religieuze muziek in de kloosters gaat het vooral om koorzang en de begeleiding ervan door een orkest. Dit orkest bestaat uitsluitend uit blaas- en slaginstrumenten. In muziekinstrumenten kunnen menselijke botten verwerkt worden. Zij verwijzen naar hogere niveaus van mediteren en naar geestelijke onthechting.
Tegenwoordig is Tibet niet meer zo onbereikbaar zoals het vroeger was al is de. De Tibetaanse cultuur is nu vooral te vinden in India en Nepal. Dat waren de landen waar veel Tibetanen naartoe trokken toen het Chinese leger in 1949 Tibet bezette, waar veel boeddhistische kloosters in Tibet werden aangevallen en vernield. Monniken vluchtten de grens over. Toch is juist door deze verdrijving de Tibetaanse cultuur beter bekend geworden in het buitenland. De bekendste Tibetaan, Tenzin Gyatso - beter bekend als de 14e dalai lama - vluchtte ook van Tibet naar India.
Het lot van de Tibetanen werd ook bekend door de groeiende interesse van veel westerlingen in het boeddhisme. Onder hen is ook de Nederlandse fluitist Chris Hinze. Hinze nam in Nepal en India drie albums op met Tibet Impressions. Het is muziek waarin hij zijn reisindrukken koppelt aan zijn eigen muzikale achtergrond. Het nummer Himalayan Jazz is een perfecte illustratie van Hinzes aanpak, waarin de muziek van Oost en West moeiteloos samensmelten.